Kỳ 1: Thâm nhập những trung tâm 3 không
Hàng chục văn phòng tuyển sinh đào tạo lái xe ô tô trái phép mọc lên trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa với những chiêu trò khác nhau hòng lôi kéo người có nhu cầu. Thậm chí, chỉ cần có xe và biết lái cũng có thể trở thành thầy giáo dạy lái.
Những văn phòng hoạt động “chui”
Trong vai người có nhu cầu học lái xe ô tô, chúng tôi tìm đến phòng ghi danh học lái xe ô tô trên đường Phạm Văn Đồng (TP. Cam Ranh). Tiếp chúng tôi là một phụ nữ tự giới thiệu là tư vấn viên của Trung tâm Đào tạo sát hạch lái xe 3T Ninh Thuận chi nhánh Cam Ranh. “Văn phòng của em được mở từ năm 2020, đến nay đã đào tạo rất nhiều khóa ra trường. Anh ghi danh xong, sẽ học lý thuyết và thực hành tại Cam Ranh, khi thi thì vào tỉnh Ninh Thuận để sát hạch và thi tốt nghiệp. Học viên học lý thuyết tại địa điểm Trường Tiểu học Cam Phú, thực hành tại bãi tập đối diện Khách sạn Trường Sa trên đường Nguyễn Chí Thanh. Bên em học không điểm danh nên anh có thể chủ động thu xếp thời gian…”, tư vấn viên nói. Người phụ nữ này cũng khẳng định, trung tâm có 3 chi nhánh, ngoài văn phòng tại Cam Ranh còn cơ sở 2 ở đường Nguyễn Thị Định (phường Phước Long, TP. Nha Trang) và cơ sở 3 ở đường Nguyễn Huệ (phường Ninh Hiệp, thị xã Ninh Hòa).
Tiếp tục tìm hiểu thông tin tuyển học viên học lái ô tô, chúng tôi đến trung tâm đào tạo lái xe ở số 489 Hùng Vương (phường Cam Nghĩa, TP. Cam Ranh). Tại đây, tư vấn viên tên K.T cho biết: “Anh chỉ cần nộp 10 ảnh 3×4 và giấy khám sức khỏe là được đi học, nếu bận không đi khám sức khỏe được thì nộp 400.000 đồng sẽ có và được hoàn thiện hồ sơ. Ở đây, học lý thuyết theo hình thức online nên anh không cần tới lớp, chỉ việc vào nhóm chat Zalo sẽ có đường link học tập, hàng tuần học vào tối thứ Sáu; học thực hành tại đường K9 Khu du lịch bắc bán đảo Cam Ranh. Khi thi là anh phải vào tỉnh Ninh Thuận, trước khi thi có một kỳ kiểm tra năng lực nhưng anh không cần vào, bên em sẽ tự điền cho mình. Bên em là Trung tâm Đào tạo lái xe ô tô An toàn, có chi nhánh 2 tại đường Hoàng Đình Giong, TP. Nha Trang”.
Khi đến đăng ký ghi danh, các trung tâm này thông báo mức học phí khác nhau, nhưng dao động từ 15 đến 17 triệu đồng/khóa học, đồng thời cam kết không phát sinh các khoản thu khác. Nhưng thực tế, gần ngày thi, có cơ sở còn bắt học viên phải đóng thêm 4,9 triệu đồng cho các khoản: Phí sát hạch, phí cấp bằng, phí lưu hồ sơ, phụ phí tuyển sinh, phí ôn tập. Thậm chí trong phần học phí còn có khoản rất nực cười: trà nước thầy cô!.
Theo tìm hiểu thì ngay tại TP. Cam Ranh có đến 4 văn phòng, trung tâm đào tạo lái xe mọc lên. Còn tại TP. Nha Trang cũng có 2 cơ sở và thị xã Ninh Hòa có 1 cơ sở. Được biết, tại TP. Nha Trang, học viên học lý thuyết tại Trường Tiểu học Vĩnh Nguyên 1 (đường Hoàng Diệu).
Lớp học 3 không
Nhằm tạo niềm tin cho khách hàng, các tư vấn viên của mỗi văn phòng còn chìa ra các biên lai đóng tiền, lộ trình học tập và thi của những người đã và đang học tại các trung tâm này. Tuy nhiên, qua thâm nhập thực tế, những trung tâm này đều 3 không – không có giấy phép, không có bãi tập, không có phòng học tiêu chuẩn và hệ thống máy móc để cho học viên thực hành.
Lớp học lý thuyết “chui” được thuê địa điểm tại trường Tiểu học Cam Phú (TP. Cam Ranh)
Phóng viên đã đăng ký học lý thuyết của một trung tâm đào tạo lái xe thuê địa điểm tại Trường Tiểu học Cam Phú (TP. Cam Ranh). Ghi nhận tại đây vào chiều 17-9, lớp học chỉ có 5 học viên, toàn bộ đều ở Cam Ranh. Trong lớp học không hề có hệ thống máy móc thiết bị để hỗ trợ, cũng không có các hình học biển báo để hướng dẫn học viên. Một người tên T. tự xưng là giáo viên của Trung tâm Đào tạo sát hạch lái xe 3T Ninh Thuận, nhưng lại mặc đồng phục của một đơn vị sản xuất bia. “Tôi dạy cho trung tâm này từ năm 2016 đến nay. Hiện nay, tôi là quản đốc một xưởng sản xuất bia trên địa bàn huyện Diên Khánh, tranh thủ thời gian cuối tuần đi dạy tăng thêm thu nhập”, người này nói. Trong suốt 2 giờ, người được cho là giáo viên của trung tâm hầu như không giảng giải gì nhiều, chỉ cầm cuốn giáo trình tự soạn và dạy các mẹo để thi đậu lý thuyết.
Mục sở thị các sân tập của các trung tâm này, chúng tôi không khỏi bất ngờ bởi trước Khách sạn Trường Sa là một sân bê tông đã bị bong tróc từng mảng. Trên sân có kẻ sơ sài một vài điểm đậu xe để học viên học ghép xe ngang, dọc. Ngoài ra, không hề có các bài tập bài bản như sa hình của các trung tâm chính thức. Sân tập của Trung tâm Đào tạo lái xe ô tô An toàn là tuyến đường K9, Khu du lịch bắc bán đảo Cam Ranh. Đây là tuyến đường nối ra đầm Thủy Triều, mới được xây dựng. Tuy nhiên, để dạy lái, trung tâm này đã tự ý kẻ vẽ các hình ngay trong lòng đường để dạy học viên. Điều này không chỉ sai quy định mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn giao thông.
Bao đậu 100%
Càng thâm nhập sâu vào thị trường đào tạo lái xe ô tô, phóng viên càng phát hiện nhiều cách làm bát nháo. Thậm chí chỉ cần có xe ô tô, biết lái xe là có thể trở thành giáo viên, tự tuyển học viên và cam kết bao đậu 100%.
Chúng tôi tiếp cận một người tên B. (xã Cam An Nam, huyện Cam Lâm) tự nhận là chuyên dạy lái xe ô tô nhiều năm nay. “Mình không có tiền để mở trung tâm, văn phòng nên tự tuyển học viên. Nếu mở văn phòng thì phải chi các khoản thuế, phí, chi phí học viên cũng tăng lên. Vì vậy, tự làm tự ăn, học phí học viên cũng giảm đáng kể. Nếu bạn có nhu cầu học chỉ cần nộp 8 ảnh chân dung 3×4, phô tô căn cước công dân (hoặc chứng minh nhân dân) và đóng học phí 14 triệu đồng, đóng thêm khoảng 2 triệu đồng cho lệ phí sát hạch. Mình sẽ dạy kèm cả lý thuyết và thực hành ngay tại Cam Lâm và Cam Ranh, dạy cho tới khi nào nhuyễn, thi sẽ đậu 100%; thời gian học cũng không bó buộc, học lúc nào cũng được”, người tên B. cho biết. Ông này cho biết có liên kết với một trung tâm đào tạo lái xe tại Ninh Thuận, nhưng không cần vô trung tâm học mà cứ học xong rồi vô trung tâm thi. Khi phóng viên nói không có thời gian học để thi lý thuyết, người này lập tức khẳng định chắc nịch: “Anh chỉ cần bỏ ra 8 triệu đồng là sẽ bao đậu 100%, tới ngày thi có mặt tại trung tâm”.
Tiếp tục liên hệ với một người tên C. được cho là giáo viên của một trung tâm đào tạo lái xe ở Ninh Thuận. Người này cho biết mình sống tại thị trấn Cam Đức (huyện Cam Lâm), tự tuyển học viên tại Khánh Hòa, dạy cả lý thuyết với thực hành; học viên cũng không cần phải vào trung tâm, chỉ khi nào thi mới vào Ninh Thuận. “Nếu không có thời gian học lý thuyết, mình sẽ giới thiệu một người trong trung tâm, học viên đưa khoảng 10 triệu đồng là bao đậu lý thuyết. Thực hành thì mình học tại Nha Trang, Cam Lâm và Cam Ranh”, người tên C. nói.
Ông Nguyễn Văn Dần – Giám đốc Sở Giao thông vận tải: Hiện nay, trên địa bàn tỉnh, sở chỉ cấp giấy phép đào tạo, sát hạch lái xe mô tô và ô tô cho 7 cơ sở, trong đó có 4 cơ sở đào tạo lái xe ô tô. Ngoài ra, những trung tâm, văn phòng mà phóng viên đề cập đến toàn bộ là hoạt động “chui”, không có giấy phép, không có bãi tập, không có cơ sở vật chất để dạy lý thuyết.
M.H
Kỳ 2: Cần tăng cường kiểm tra, xử lý